Wat is de leennorm en hoe kun je de leennorm berekenen?
Wil je geld lenen, dan kijkt de bank of kredietverstrekker altijd of het bedrag dat je wilt lenen past bij je financiële situatie.
Om te voorkomen dat je te veel leent en in financiële problemen raakt, kijkt de bank naar je inkomen en vaste lasten. Ze bepalen ook hoeveel geld je na het betalen van je maandelijkse aflossing en rente elk maand moet overhouden om van te kunnen leven. Dat laatste wordt de leennorm genoemd. We leggen je uit hoe de leennorm werkt en hoe je zelf je leennorm kunt berekenen.
Tip! Direct weten hoeveel jij maximaal kunt lenen? Zelf je leennorm en je maximale lening berekenen is best ingewikkeld, daarom hebben we je het gemakkelijk gemaakt. In de tool "Hoeveel kan ik lenen?" op onze vergelijkingssite vul je enkele gegevens in over je gezinssituatie, inkomen en vaste lasten en wij tonen je direct hoeveel je maximaal kunt lenen.
Bekijk je liever een video over dit onderwerp? In deze video leggen budgetcoach Eef van Opdorp en lenen expert Paul Huibers je uit hoe banken bepalen hoeveel je maximaal mag lenen.
Leennorm - VFN norm berekenen in 4 stappen
Alle kredietverstrekkers gebruiken dezelfde regels om te bepalen hoeveel geld je maximaal mag lenen. Deze regels en de leennorm berekening worden elk jaar door de VFN (Vereniging van Financieringsondernemingen in Nederland) vastgesteld. Kredietverstrekkers bepalen volgens de VFN norm in vier stappen de hoogte van je maximale leenbedrag. De leennorm berekenen is slechts één van deze stappen:
- Vaststellen basisnorm en opslagpercentage
- Berekenen leennorm
- Berekenen leencapaciteit
- Maximale leenbedrag
1. Leennormen 2024 berekenen - Basisnorm en opslag
De bank berekent de leennorm aan de hand van de basisnorm en een inkomensafhankelijk opslagpercentage. De basisnorm is het bedrag dat een gezin minimaal aan inkomen moet hebben om te kunnen rondkomen. Als je netto-inkomen (inclusief toeslagen en vakantiegeld) lager is dan dit bedrag, mag de kredietverstrekker je sowieso geen persoonlijke lening of doorlopend krediet verstrekken. Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (NIBUD) bepaalt wat de basisnorm is voor elke gezinssamenstelling. Daarnaast is de basisnorm hoger als je in een koopwoning woont, omdat je dan extra kosten hebt voor bijvoorbeeld onderhoud aan je woning. De huidige basisnormen zijn:
Gezinssituatie | Norm bij koopwoning | Norm bij huurwoning | Opslag |
Alleenstaande | € 1.412 | € 1.302 | 10% |
Alleenstaande met kinderen | € 2.233 | € 2.122 | 5% |
Stel | € 1.987 | € 1.888 | 10% |
Stel met kinderen | € 2.640 | € 2.541 | 5% |
2. Leennormen voor consumptief krediet berekenen
In de laatste kolom van de tabel zie je per gezinssituatie een opslagpercentage staan. Dit is een inkomensafhankelijk percentage dat bij de basisnorm wordt opgeteld. Als een alleenstaande bijvoorbeeld € 3.000 verdient, wordt er 10% van € 3.000 -/- het minimuminkomen bij de basisnorm opgeteld. Dit percentage hanteren kredietverstrekkers, omdat mensen naarmate ze meer geen verdienen, meestal meer geld uitgeven en dus meer moeten overhouden om alles van te betalen.
De VFN leennorm wordt vervolgens berekend volgens deze formule:
basisnorm + (opslagpercentage*(inkomen -/-minimuminkomen)).
Het minimuminkomen wordt elk jaar door het NIBUD vastgesteld. Op dit moment wordt gerekend met een minimuminkomen € 1.803 per maand.
Voorbeeld VFN leennorm berekening 2024
Stel je gaat een lening aanvragen als alleenstaande huurder en je inkomen (inclusief toeslagen en vakantiegeld) is € 2.200 per maand. Je berekent de leennorm dan als volgt: €1.302 + (10% * (toetsinkomen 2.200 - minimuminkomen € 1.803). Dat komt neer op € 1.341,70. Dit bedrag moet je minimaal overhouden elke maand als je een lening afsluit.
3. Vanuit leennorm leencapaciteit berekenen
Zoals je hebt gezien, worden er in de leennorm flink wat aannames gedaan. Om zeker te weten of je de lening kunt betalen, wil de kredietverstrekker ook rekening houden met je daadwerkelijke vaste lasten. Daarom trekt de kredietverstrekker van je leennorm nog je daadwerkelijke woonlasten af en eventuele bedragen die je nodig hebt om andere lening af te betalen of alimentatie te betalen. Het bedrag dat overblijft heet de leencapaciteit. Dit is het bedrag dat je elke maand kunt besteden voor de aflossing en rente van je lening, zonder in de problemen te komen. De formule hiervoor is:
Leennorm - werkelijke woonlasten (huur/hypotheek) - /- kosten autobezit -/ - kosten kinderopvang - /- aflossing kredieten (ook studieschuld wordt meegeteld) - /-alimentatieverplichtingen
Let op! Aan het berekenen van de vaste lasten zijn ook weer allerlei regels verbonden. Deze behandelen we hier niet uitgebreid. Het is voor nu vooral belangrijk om te weten dat met deze kostenposten rekening wordt gehouden.
4. Van leennorm berekenen naar leenbedrag
Het bedrag dat de kredietverstrekker je mag lenen is 50 keer je leencapaciteit. Ook hierbij gaat de kredietverstrekker er weer vanuit dat je elke maand minimaal 2% van het leenbedrag moet kunnen aflossen.