Wat is de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ)?
Heb jij of je kind door een ziekte of handicap langdurige zorg en ondersteuning nodig? Tot 2015 werd dit vergoed door de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Deze regeling vergoedde bijvoorbeeld de kosten voor thuiszorg, zorg voor verstandelijk gehandicapten of het verblijf in een verpleeghuis. In dit artikel lees je precies welke zorg onder de AWBZ viel en wie er nu verantwoordelijk is geworden voor het regelen van deze bijzondere ziektekosten.
Bestaat de AWBZ nog?
Sinds 1 januari 2015 bestaat de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten niet meer. Sinds 2015 is de zorg die voorheen onder de AWBZ viel verdeeld over de Wet Langdurige Zorg (WLZ), de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), de Zorgverzekeringswet (ZVW) en de Jeugdwet. Hierdoor zijn zorgverzekeraars en gemeenten verantwoordelijk geworden voor het regelen van deze bijzondere ziektekosten.
AWBZ en langdurige zorg
Onder de nieuwe Wet Langdurige Zorg (WLZ) valt intensieve zorg voor mensen die langdurige zorg nodig hebben. Denk aan mensen met een beperking, kwetsbare ouderen, chronisch zieken of mensen met een handicap. Voor deze zorg heb je een indicatie nodig. Als je de indicatie krijgt, regel je met het zorgkantoor de zorg die je nodig hebt.
AWBZ indicatie voor langdurige zorg
Om een indicatie voor langdurige zorg te krijgen, kun je terecht bij het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Aan de hand van gesprekken met jou en een toetsing bepaalt het CIZ of je de indicatie krijgt en op welke zorg je precies recht hebt. Deze procedure werkt hetzelfde als je een indicatie aanvraagt voor een kind met een zware geestelijke of lichamelijke beperking.
AWBZ en de zorgverzekering
Sinds 2016 valt een aantal AWBZ-taken onder de Zorgverzekeringswet (ZVW). Dat betekent dat deze zorg vanuit de basisverzekering wordt vergoed door je zorgverzekering. Het gaat hierbij om persoonlijke hulp en verpleging die je thuis ontvangt, zoals de wijkverpleging en hulp bij bijvoorbeeld aankleden of wassen. Je betaalt voor deze zorg geen eigen risico bij je basisverzekering.
Let op! Heb je naast de verpleging en verzorging meer zorg nodig? Dan vergoedt de Wet Langdurige Zorg (WLZ) deze zorgkosten meestal. Kijk dit altijd goed na: zo voorkom je dat je voor niets aanvullend bent verzekerd.
AWBZ en vergoeding bijzondere ziektekosten
Heb je langdurige zorg nodig? Niet alle zorg valt volledig onder de Wet Langdurige Zorg (WLZ) of de basisverzekering. Denk bijvoorbeeld aan extra fysiotherapie of dieetadvies. Voor dit soort zorgkosten is het soms nodig om een aanvullende zorgverzekering af te sluiten. Zo weet je zeker dat je de zorg die je nodig hebt vergoed krijgt.
Tip! Heb je veel extra zorgkosten en wil je precies weten welke zorgverzekering bij jouw zorgbehoeften past? Met onze handige zorgvergelijker zie je direct welke zorgverzekering het voordeligst is én bij jouw persoonlijke situatie past.
AWBZ en huishoudelijke zorg
Gemeenten zijn sinds 2016 ook verantwoordelijk voor de vergoeding voor huishoudelijke hulp en aanpassingen aan woningen. Denk bijvoorbeeld aan het verhogen van het toilet of het plaatsen van een traplift. Door dit soort aanpassingen kunnen jij of je kind langer (zelfstandig) thuis blijven wonen. Dit soort zorg valt onder de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO).
Om in aanmerking te komen voor een vergoeding vanuit de WMO, maak je een afspraak met het WMO-loket in jouw gemeente of doe je de aanvraag online. Een sociaal wijkteam kan je ook verder helpen met de WMO-aanvraag.
AWBZ en jeugdzorg
Tot en met 2015 werden alle vormen van jeugdzorg, zoals geestelijke gezondheidszorg of de jeugdreclassering, vanuit de AWBZ vergoed. Sinds 2016 valt deze zorg onder de Jeugdwet. Wordt je kind binnenkort achttien jaar? Dan wordt bepaalde zorg vanuit de basisverzekering vergoed. Je leest hier meer over een zorgverzekering voor een 18-jarige.
AWBZ en eigen bijdrage
Voor de bijzondere zorgkosten die deze nieuwe regelingen vergoeden moet je soms een eigen bijdrage betalen:
- De eigen bijdrage voor de Wet Langdurige Zorg (WLZ) hangt af van je inkomen en je vermogen. Je berekent bij het CAK hoe hoog jouw eigen bijdrage voor de WLZ waarschijnlijk uitvalt.
- Voor zorg die vanuit de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) wordt vergoed, betaal je een eigen bijdrage van maximaal 19 euro per maand. Heb je een laag inkomen? In sommige gemeenten hoef je deze eigen bijdrage dan niet te betalen. Lees hier meer.
- Je betaalt geen eigen bijdrage voor wijkverpleegkundige zorg en verzorging die je zorgverzekering vergoedt.
- Ook voor zorg voor je kind die de Jeugdwet vergoedt, betaal je geen eigen bijdrage.
AWBZ: alle feiten op een rij
We zetten alle feiten over de AWBZ nog eens overzichtelijk voor je op een rij:
- De AWBZ was tot 2015 de wet die de vergoeding van langdurige zorg voor chronisch zieken en gehandicapten regelde.
- Sinds 1 januari 2015 bestaat de AWBZ niet meer. De verantwoordelijkheid voor het vergoeden van langdurige zorg ligt nu bij gemeenten en zorgverzekeraars.
- Voormalige AWBZ-taken zijn nu verdeeld tussen de Wet Langdurige Zorg (WLZ), de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), de Zorgverzekeringswet (ZVW) en de Jeugdwet.
- Heb je langdurige, specialistische zorg nodig omdat je chronisch ziek of gehandicapt bent? Dan wordt deze zorg vergoed vanuit de Wet Langdurige Zorg (WLZ). Je hebt hiervoor een WLZ-indicatie nodig. Deze vraag je aan bij het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ).
- Thuiszorg en wijkverpleging vallen onder de verantwoordelijkheid van de Zorgverzekeringswet (ZVW). De basisverzekering vergoedt dit soort zorgkosten. Je betaalt hiervoor geen eigen risico.
- Heb je hulp in de huishouding nodig, of een vergoeding voor een aanpassing in of om je huis zodat je langer zelfstandig thuis kunt blijven wonen? Dit wordt vergoed vanuit de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Je gemeente is dus verantwoordelijk voor het vergoeden van deze kosten.
- Zorg voor kinderen en jongeren zoals geestelijke gezondheidszorg en de jeugdreclassering vallen sinds 2016 onder de Jeugdwet.
- Voor sommige kosten die onder de nieuwe regelingen vallen betaal je een eigen bijdrage.
- Heb je veel zorgkosten die niet onder de oude AWBZ en de nieuwe regelingen vallen? Dan is het afsluiten van een aanvullende zorgverzekering een goede oplossing.