Contact

Datamonitor zorgverzekeringen 2023

Laatst bijgewerkt op: 12 januari  2023

Op het gebied van zorgverzekeringen houden wij elk jaar nauwgezet de premieontwikkeling in de gaten. Ook onderzoeken we welke keuzes mensen maken rondom hun zorgverzekering op basis van de vergelijkingen en aanvragen op Geld.nl.

Heb je vragen over de cijfers of wil je meer informatie? Neem dan gerust contact op met onze productspecialisten of persvoorlichters.

Over het onderzoek

Aan de hand van 45.000  random geselecteerde aanvragen in het zorgseizoen 2023 (tussen half november en 31 december 2022) analyseerden we welke keuzes consumenten hebben gemaakt rondom hun zorgverzekering voor 2023. Dit hebben we afgezet tegen de cijfers van vorig jaar.

Gemiddelde premie zorgverzekering

De premies voor zorgverzekeringen gingen in 2023 fors omhoog.

  • Gemiddeld steeg de premie voor een basisverzekering met een eigen risico van 385 euro van 127,53 euro per maand naar 138,41 euro per maand. Een stijging van ruim 130 euro per jaar.
  • Bij een eigen risico van 885 euro steeg de gemiddelde premie van 108,02 naar 120,31 euro per maand. Een stijging van bijna 150 euro per jaar. 
JaartalGemiddelde premie basisverzekering bij € 385 eigen risicoGemiddelde premie basisverzekering bij € 885 eigen risico
2022€ 127,53€ 108,02
2023€ 138,41€ 120,31

Daarnaast viel op dat de premies van de goedkoopste zorgverzekeringen, zogenaamde budgetpolissen of online polissen het hardst stegen. Soms met wel 200 euro per jaar.


Overstappers betalen juist minder premie

Als gevolg van de forste premiestijgingen, zagen we dit jaar ook veel meer vergelijkers en overstappers. En dat overstappen geldt bespaart, blijkt wel uit het feit dat overstappers via Geld.nl een lagere premie betalen dan de gemiddelde premies in de markt.

Gemiddeld betalen overstappers 122,69 euro per maand voor hun basisverzekering. Dat is 188 euro per jaar minder dan de gemiddelde premie in de markt voor een basisverzekering met een eigen risico van 385 euro.

Gemiddelde premie zorgverzekering voor overstappers

Consumenten keken daarnaast voor het jaar 2023 ook extra kritisch naar hun zorgverzekering. Zo zien we de volgende trends:

  • Meer mensen verhoogden hun eigen risico
  • Minder mensen kozen een aanvullende verzekering
  • Mensen kiezen bij hun aanvullende verzekeringen voor minder uitgebreide dekking

Op deze ontwikkelingen gaan we op deze pagina verder in.


Hoeveel procent verhoogt het eigen risico?

Om te besparen op de zorgpremie, kozen in 2023 veel meer mensen voor een verhoogd eigen risico. 

  • Ruim 38 procent van de overstappers via Geld.nl verhoogde het eigen risico. In 2022 was dat nog 30 procent. 
  • Veruit de meeste mensen die het eigen risico verhoogden, kozen voor het maximale eigen risico van 885 euro per jaar. Ruim 31 procent verhoogde voor 2023 het eigen risico maximaal. Dat deed in 2022 ongeveer 25 procent.
Keuze eigen risico20222023
€ 385 (standaard)69,19%61,79%
€ 885 (maximaal)25,55%31,43%
Overig5,26%6,78%


Door het eigen risico te verhogen, bespaarden de overstappers flink op de premie voor hun basisverzekering. Mensen met een standaard eigen risico van 385 euro betalen gemiddeld 129,03 euro per maand voor hun basisverzekering via Geld.nl. Mensen die het eigen risico verhoogden naar het maximale bedrag betaalden nog maar 108,72 euro per maand. Een besparing van 244 euro per jaar. 

Het eigen risico verhogen loonde in 2023 minder dan in 2022. In 2022 behaalden spaarders door het eigen risico maximaal te verhogen gemiddeld een besparing van 294 euro per jaar. De belangrijkste reden voor de kleinere besparing met een verhoogd eigen risico is dat enkele zorgverzekeraars in 2023 minder korting gaven als je je eigen risico verhoogt. In dit bericht op Geld.nl lees je hier meer over.

Gemiddelde basispremie per eigen risico2023Besparing per jaar t.o.v. € 385 euro eigen risico
€ 385€ 129,03-
€ 485€ 125,45€ 43
€ 585€ 121,60€ 89
€ 685€ 117,75€ 135
€ 785€ 114,58€ 173
€ 885€ 108,72€ 244


Gemiddelde basispremie per eigen risico2022Besparing per jaar t.o.v. € 385 euro eigen risico
€ 385€ 114,81-
€ 485€ 111,12€ 44
€ 585€ 105,16€ 116
€ 685€ 103,42€ 137
€ 785€ 99,91€ 180
€ 885€ 90,32€ 294




Nederlanders minder vaak aanvullend verzekerd

In 2022 koos bijna 66 procent van de mensen voor één of meer aanvullende zorgverzekeringen. In 2023 deed nog ruim 58 procent dat. Dat mensen kritischer kijken of ze een aanvullende zorgverzekering echt nodig hebben, komt vooral door de volgende oorzaken:

  • Zorgverzekeraars verhogen elk jaar de premies voor de aanvullende zorgverzekeringen, terwijl ze de dekking verlagen.
  • Mensen zijn zich er meer van bewust dat je soms beter zelf de zorg kunt betalen. Als je bijvoorbeeld alleen voor controles naar de tandarts gaat, is de rekening zelf betalen goedkoper dan de premie van je tandartsverzekering.
  • De extra hard gestegen zorgpremies in 2023 en alle andere zaken die duurder worden, zoals energie en boodschappen, gaven dit jaar een extra stimulans om te besparen op de zorgverzekering.
Keuze zorgverzekeringAlleen basisverzekeringBasis + aanvullend
202234,27%65,73%
202341,32%58,68%


Meest gekozen aanvullende zorgwensen

Van de mensen die wel kozen voor een aanvullende verzekering, deden de meesten dit vanwege de tandartsdekking (40 procent). Daarna volgden de zorgwensen fysiotherapie (30 procent) en hulp in het buitenland (11 procent).

Keuzes aanvullende zorgwensen2023
Tandarts vanaf 18 jaar39,6%
Fysiotherapie30,2%
Hulp in het buitenland11,1%
Brillen en lenzen2,5%
Alternatieve geneeswijzen3,3%
Anticonceptie2,4%
Zwangerschap en bevalling2,4%


Minder uitgebreide aanvullende verzekeringen

Een andere manier waarop consumenten bespaarden op hun aanvullende zorgverzekeringen was door een minder uitgebreide dekking te kiezen. Dit is het duidelijkst zichtbaar bij aanvullende verzekeringen voor fysiotherapie.

  • In 2023 koos ruim bijna 20 procent voor maximaal 6 behandelingen fysiotherapie. In 2022 was dat nog maar ruim 13 procent.
  • Dit terwijl het aantal mensen dat kozen voor uitgebreidere dekking juist afnam in 2023.

Een kleinere aanvulling voor fysiotherapie kan veel geld besparen. Voor een basisverzekering met een aanvulling voor 6 fysiotherapiebehandelingen betaal je per jaar gemiddeld 91 euro minder dan voor basisverzekering met aanvulling voor 9 fysiotherapiebehandelingen.

Gekozen dekking fysiotherapie 20222023
Maximaal 6 behandelingen13,23%19,62%
Maximaal 9 behandelingen15,74%11,06%
Maximaal 12 behandelingen2,46%1,94%
Maximaal 18 behandelingen2,45%1,87%
Maximaal 27 behandelingen0,52%0,44%
Maximaal 36 behandelingen0,51%0,1%
Geen aanvulling65,38%
64,97%
  • Bij de tandartsdekkingen zien we ook dat mensen vaker kiezen voor de kleinste dekking van maximaal 250 euro per jaar. Bijna 35 procent in 2023 ten opzichte van ruim 33 procent in 2022.
  • Ook voor de dekking van 500 euro per jaar, werd in 2023 iets vaker gekozen, maar de hogere dekkingen van 750 of 1.000 euro per jaar werden juist minder vaak gekozen.
Gekozen dekking tandarts20222023
€ 250 euro per jaar33,42%34,69%
€ 500 euro per jaar6,34%6,61%
€ 785 euro per jaar1,83%0,99%
€ 1.000 euro per jaar1,38%1,00%
Geen aanvulling57,03%58,69%


Combinatiepolis meest gekozen type zorgverzekering

Een andere opvallende beweging is dat consumenten in 2023 veel vaker voor een combinatiepolis* kozen. In 2023 kost 20,38 procent hiervoor. Dat was in 2022 nog maar 8,21 procent. 

Type polis20222023
Naturapolis90,12%79,16%
Combinatiepolis8,21%20,38%
Restitutiepolis1,67%0,46%

Deze heeft twee oorzaken:

  • De op één na goedkoopste basisverzekering is een combinatiepolis

Deze basisverzekering van VinkVink is dus goedkoper dan de meeste naturapolissen. Alleen de basisverzekering Gewoon ZEKUR van Zekur.nl is goedkoper, maar dat is een budget naturapolis die maar met een beperkt aantal zorgverleners een contract heeft.

  • Steeds meer restitutiepolissen verdwijnen of worden combinatiepolissen.

De restitutiepolissen van FBTO, VGZ (plus labels IZA, IZZ, United Consumers en UMC), Univé en ZEKUR.nl zijn met ingang van 1 januari 2023 combinatiepolissen geworden. 

Hierdoor kun je alleen nog bij a.s.r., CZ, Menzis, Stad Holland en Zilveren Kruis een restitutiepolis afsluiten. Deze kosten echter 140,75 tot 156,50 euro per maand. Een flink verschil dus met de goedkoopste combinatiepolis.

*Een combinatiepolis is een zorgverzekering waarbij je voor sommige zorg zelf kunt kiezen naar welke zorgverlener je gaat, zonder dat dit invloed heeft op je vergoeding. Voor andere typen zorg moet je juist wel naar een gecontracteerde zorgverleners, anders krijg je de kosten niet volledig vergoed. Dit is dus een combinatie van een restitutiepolis (volledig vrije zorgkeuze) en een naturapolis (voor alle zorg alleen volledige vergoedingen bij gecontracteerde zorgverleners).


Premieverschil zorgverzekering per provincie

Geld.nl bracht per provincie in kaart hoeveel inwoners gemiddeld betalen voor hun zorgverzekering (basis + eventueel aanvullend). Wat opvalt:

  • Inwoners van Drenthe betalen met gemiddeld 153,81 euro per maand het meest voor hun zorgverzekering. 
  • In de provincie Drenthe is de gemiddelde premie ook het hardst gestegen. Vorig jaar betaalden de Drentenaren nog gemiddeld 137,57 euro per maand.
  • Friezen bespaarden in 2023 het meeste op hun zorgverzekering. De gemiddelde premie die inwoners van Friesland betalen, daalde van 161,20 euro naar 148,37 euro per maand. Een daling van 8 procent. Hiermee is Friesland de enige provincie waar de gemiddelde zorgpremie daalde.
  • Inwoners van Limburg zijn in 2023 met gemiddeld 146,60 euro per maand het goedkoopste uit voor hun zorgverzekering.

Gemiddelde premie zorgverzekering per provincie

ProvincieGemiddelde premie zorgverzekering 2022Gemiddelde premie zorgverzekering 2023Verschil%
Groningen€ 133,17€ 147,5110,8%
Friesland€ 161,20€ 148,37-8%
Drenthe€ 135,57€ 153,8113,5%
Overijssel€ 140,53€ 151,307,7%
Gelderland€ 139,79€ 151,048,1%
Utrecht€ 138,09€ 147,467,4%
Noord-Brabant€ 137,92€ 147,877,2%
Zeeland€ 146,63€ 150,604,9%
Limburg€ 135,65€ 146,608,1%
Flevoland€ 142,22€ 153,718,1%
Noord-Holland€ 137,46€ 147,466,8%
Zuid-Holland€ 137,36€ 149,468,8%

Deze verschillende worden vooral veroorzaakt door de volgende ontwikkelingen:

  • Inwoners van Drenthe kiezen minder vaak voor een verhoogd eigen risico en juist vaker voor één of meerdere aanvullende verzekeringen dan gemiddeld in Nederland.
  • Limburgers kozen vaker voor alleen een basisverzekering en verhoogden vaker hun eigen risico dan gemiddeld in Nederland.
  • In Friesland verhoogden mensen vaker dan in 2022 hun eigen risico.


Premieverschil zorgverzekering per leeftijd

Als we kijken naar de premieverschillen per leeftijdsgroep zien we dat jongeren minder betalen voor hun zorgverzekering dan ouderen. Dit komt vooral doordat naarmate de leeftijd stijgt mensen vaker aanvullende verzekeringen kiezen en minder vaak hun eigen risico verhogen. In bijna alle leeftijdsgroepen betaalden de overstappers in 2023 een hogere premie dan in 2022. 

Alleen bij 75 plussers daalde de premie juist. Dit komt vooral doordat:

  • Deze groep in 2023 vaker het eigen risico verhoogde dan in 2022 (13,24 procent in 2023 tegenover 9,49 procent  in 2022).
  •  Daarnaast had deze groep in 2022 met 2,51 procent nog relatief vaak een restitutiepolis. Dit is in 2023 gedaald naar 0,67 procent.
LeeftijdsgroepGemiddelde premie zorgverzekering 2022Gemiddelde premie zorgverzekering 2023Verschil%
18 tot 25 jaar€ 117,10€ 131,0411,9%
25 tot 35 jaar€ 126,56€ 139,3610,1%
35 tot 45 jaar€ 133,20€ 145,5610,0%
45 tot 55 jaar€ 145,78€ 159,079,1%
55 tot 65 jaar€ 146,01€ 160,529,9%
65 tot 75 jaar€ 155,18€ 165,716,8%
75 plus€ 178,26€ 169,66-4,8%

Bij de jongste groep, van 18 tot 25 jaar, steeg de premie voor de zorgverzekering met 11,9 procent juist het hardst in 2023.

  • Deze groep kiest in verhouding vaker voor de goedkoopste basisverzekeringen en een maximaal eigen risico.
  • Omdat veel zorgverzekeraars de premies voor hun goedkoopste basisverzekeringen in 2023 fors hebben verhoogd of de goedkoopste polissen zelfs hebben geschrapt. Komt deze groep dus bij duurdere basisverzekeringen uit in 2023.
  • De korting voor het maximale eigen risico is bij veel zorgverzekeraars verlaagd in 2023. Dit zorgt ook voor een relatief hogere premie bij deze groep.

Datamonitor samengesteld door Amanda Bulthuis

De zorgverzekering datamonitor van Geld.nl is samengesteld door Amanda Bulthuis, onze productspecialist op het gebied van zorgverzekeringen. Amanda is een veelgevraagd expert in de media en ze schrijf regelmatig columns voor bijvoorbeeld RTL Nieuws en Kassa. Hieronder vind je een aantal mediaberichten over zorgverzekeringen waarin Amanda vermeld wordt: