Consumenten kunnen vanaf 4 september duizenden euro’s minder lenen

Regels voor maximaal leenbedrag opnieuw aangescherpt

Consumenten kunnen vanaf 4 september flink minder lenen, blijkt uit berekeningen van de financiële vergelijkingssite Geld.nl. “Die dag gaan de nieuwe regels in waarmee kredietverstrekkers berekenen hoeveel je maximaal kunt lenen”, vertelt Amanda Bulthuis, expert geld & verzekeringen bij Geld.nl. “Uit onze berekeningen blijkt dat consumenten vanaf die dag met hetzelfde inkomen ineens gemiddeld ongeveer 7.000 euro minder kunnen lenen.”

Hogere kosten voor levensonderhoud leiden tot lagere maximale leenbedragen

Om te bepalen hoeveel iemand kan lenen, kijken kredietverstrekkers naar hoeveel geld je overhoudt na aftrek van de vaste lasten en de geschatte kosten voor levensonderhoud. Op basis van hoeveel je maandelijks kunt betalen aan rente en aflossing bepalen ze hoeveel je maximaal mag lenen. Voor de kosten van levensonderhoud werken kredietverstrekkers met zogenoemde leennormen. Deze normbedragen, ook wel leennormen genoemd, worden per 4 september met gemiddeld 11 procent verhoogd. “Door de inflatie zijn de kosten voor levensonderhoud immers zijn gestegen en daar moeten kredietverstrekkers dus rekening mee houden”, zegt Bulthuis. “Voor consumenten betekent dit dat er een hoger bedrag van het inkomen wordt afgetrokken en ze daardoor minder kunnen lenen.” 

Huishoudens met kinderen het hardst geraakt

Geld.nl berekende voor 16 verschillende soorten huishoudens hoeveel ze maximaal kunnen lenen onder de huidige regels en onder de nieuwe regels. Vooral voor huishoudens met kinderen daalt het maximale leenbedrag flink. “In de scenario’s die wij hebben doorgerekend, kunnen huishoudens met kinderen door de nieuwe regels gemiddeld 8.900 euro minder lenen en huishoudens zonder gemiddeld 5.700 euro minder”, vertelt Bulthuis. “Dit heeft er natuurlijk ook mee te maken dat kosten die je maakt voor kinderen ook zijn gestegen door de inflatie.”

Door loonsverhoging soms toch meer mogelijk

Veel consumenten hebben in 2023 echter een loonsverhoging gehad. “We hebben daarom ook berekeningen gemaakt waarbij de huishoudens onder de nieuwe leenregels een 3 procent hoger netto-inkomen hebben dan onder de huidige regels, zegt Bulthuis. “Hieruit blijkt dat de loonsverhoging ervoor kan zorgen dat je toch nog iets meer kan lenen, maar in de meeste gevallen nog steeds minder dan onder de oude regels. Gemiddeld daalt het maximale leenbedrag na de loonsverhoging nog maar met 2.800 euro ten opzichte van de huidige regels.”

Geld.nl zag ook dat consumenten, mede door de hogere lonen, in het eerste halfjaar van 2023 hogere bedragen leenden. Dit blijkt uit halfjaarlijkse Datamonitor lenen van de vergelijker. “Door de nieuwe rekenregels zal het gemiddelde leenbedrag de komende maanden weer wat lager uitpakken. Maar als consumenten door de aanhoudend hoge inflatie volgend jaar opnieuw flinke loonsverhogingen krijgen, kunnen consumenten dus juist weer wat meer lenen.”

Wat te doen als je minder kunt lenen?

Bulthuis vindt het wel een goede zaak dat kredietverstrekkers rekening houden met de gestegen kosten voor levensonderhoud. “Het is natuurlijk niet de bedoeling dat je door een lening in de financiële problemen komt, omdat je de maandlasten niet kunt betalen. Maar om teleurstellingen te voorkomen is het voor consumenten dus wel belangrijk rekening te houden met het feit dat de regels voor hoeveel je kunt lenen strenger zijn geworden.”

Heb je op dit moment al een lening, dan hebben de nieuwe rekenregels voor jou geen invloed. Je krijgt er pas mee te maken als je een nieuwe lening afsluit of je bestaande lening(en) wilt oversluiten. Kun je door de nieuwe rekenregels minder geld lenen dan je nodig hebt? Dan zul je dus een deel van de kosten, voor bijvoorbeeld je nieuwe auto, met spaargeld moeten betalen.